แกลบ (Rice Husk) ถือเป็นวัสดุเหลือทิ้งที่ได้จากกระบวนการสีข้าวเปลือกซึ่งทำให้เกิดเศษของเปลือกข้าวออกมา มีลักษณะสีเหลืองทอง สีเหลืองอ่อน สีน้ำตาลแดงขึ้นอยู่กับสายพั น ธุ์ข้าว
แกลบประกอบด้วยสารอินทรีย์และซิลิกา ปริมาณสารอินทรีย์จะประกอบด้วยธาตุคาร์บอนประมาณร้อยละ 51 ออกซิเจนร้อยละ 42 ส่วนที่เหลือจะเป็นไฮโดรเจน และไนโตรเจน ส่วนซิลิกาจะพบมากบริเวณผิวนอกของแกลบจึงทำให้แกลบมีความแข็งสูงสามารถนำมาใช้เป็นวัสดุขัดผิวได้
แกลบที่ได้จากการสีข้าวเปลือกจะมีประมาณร้อย 22-25 โดยน้ำหนักจากเมล็ดข้าวเปลือก ทำให้การสีข้าวเปลือกแต่ละครั้งจะเกิดแกลบจำนวนมาก ซึ่งปัจจุบันมีการนำแกลบมาใช้ประโยชน์อย่ างกว้างขวางในหลายด้านด้วยกัน ได้แก่
1.เป็นเ ชื้ อเพลิงหุงต้มในภาคครัวเรือน เช่น เ ชื้ อเพลิงในเตาประหยัดพลังงาน เ ชื้ อเพลิงอัดแท่ง โดยแกลบ 1 กิโลกรัม สามารถให้พลังงานจากการเ w าไหม้ได้สูงถึง 3800 กิโลแคลอรี ซึ่งใกล้เคียงกับไม้และถ่านไม้ที่ 4000-5000 กิโลแคลอรี/กิโลกรัม จึงสามารถนำมาทดแทนเ ชื้ อเพลิงจากไม้ได้เป็นอย่ างดี
2.เป็นเ ชื้ อเพลิงในภาคอุตสาหกรรม เช่น โรงงานผลิตกระแสไฟฟ้าชีวมวล เ ชื้ อเพลิงสำหรับเครื่องจักรไอน้ำของโรงสีข้าว เ ชื้ อเพลิงโรงงานเครื่องปั้นดินเ w า โรงงานผลิตปูนซีเมนต์ เป็นต้น
3.ใช้เป็นวัสดุขัดผิวทั้งในภาคครัวเรือน และอุตสาหกรรม
4.ใช้ในการเผาถ่านเพื่อลด และควบคุมอุณหภูมิให้เหมาะสมสำหรับการเ w าถ่าน ป้องการการลุกไ ห ม้เป็นเปลวไฟ
5.เป็นส่วนผสมของวัสดุก่อสร้าง เช่น อิฐบล็อก อิฐมอญ รวมถึงผสมดินเหนียวสำหรับงานก่อต่างๆ
6.ใช้ในการปรับปรุงดินในหลายด้าน อาทิ การปรับปรุงดินเค็ม การเพิ่มความร่วนซุยของดิน การเพิ่มอินทรีย์วัตถุ และแร่ธาตุอาหารในดิน เป็นต้น
7.การใช้ประโยชน์ในฟาร์ม เช่น ใช้รองพื้นสำหรับฟาร์มไก่หรือสุกร
8.ใช้ทำชนวนเทคลุมก้อนน้ำแข็งป้องกันน้ำแข็งละลาย
แกลบ
uี้เถ้าแกลบ (Rice Husk Ash)
uี้เถ้าแกลบถือเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการเ w าไหม้ของแกลบมีลักษณะหลายสีขึ้นอยู่กับกระบวนการเ w า แบ่งเป็น 3 ชนิด คือ
1.uี้เถ้าแกลบเทา
เป็นuี้เถ้าแกลบที่มีลักษณะสีเทา เ นื้ อuี้เถ้าแกลบแข็งและคงรูปมากกว่าแกลบชนิดอื่น แต่จะแตกละเอียดหากได้รับแรงกดบีบ เป็นแกลบที่ได้จากการเ w าที่อุณหภูมิไม่เกิน 600 องศาเซลเซียส ในสภาวะที่มีออกซิเจนไม่เพียงพอทำให้การเ w าไหม้ไม่สมบูรณ์ ขณะเ w าไ ห ม้จะไม่เกิดเปลวไฟ
2.uี้เถ้าแกลบดำ
เป็นuี้เถ้าแกลบที่มีลักษณะสีดำ เ นื้ อuี้เถ้ามีการคงรูปของแกลบบางส่วน เ นื้ อแกลบแข็งและเปราะง่านกว่าแกลบสีเทา แต่จะแตกละเอียดหากได้รับแรงกดบีบ เป็นแกลบที่ได้จากการเ w าอย่ างต่อเนื่องที่อุณหภูมิไม่เกิน 1200 องศาเซลเซียส ในสภาวะที่มีออกซิเจนไม่เพียงพอ ทำให้การเ w าไหม้ไม่สมบูรณ์ โดยไม่เกิดเปลวไฟขณะเ w าไหม้
3.uี้เถ้าแกลบขาว
เป็นuี้เถ้าแกลบที่มีลักษณะสีขาว เนื้อuี้เถ้าแกลบแตกหักเป็นผงขนาดเล็ก เป็นแกลบที่ได้จากการเผาอย่ างต่อเนื่องที่อุณหภูมิสูง ภายใต้สภาวะออกซิเจนที่มีเกินพอทำให้เกิดการเ w าไ ห ม้ที่สมบูรณ์ โดยส่วนมากมักจะเกิดเปลวไฟขณะเ w าไ ห ม้หากเผาในที่โล่งที่มีอากาศกระจายสู่พื้นผิวขณะเผาไหม้ที่เพียงพอ นอกจากการเ w าที่อุณหภูมิสูงแล้วยังสามารถเ w าได้จากแกลบดำที่อุณหภูมิต่ำอย่ างต่อเนื่องได้อีกวิธี แกลบชนิดนี้สามารถนำไปใช้ประโยชน์มากในอุตสาหกรรมเนื่องจากองค์ประกอบส่วนมากจะเป็นซิลิกา
เมื่อแกลบเ w าไ ห ม้จะทำให้เกิดเถ้าร้อยละ 13-30 ที่ประกอบด้วยซิลิกาไดออกไซด์ (SiO2) ประมาณร้อยละ 85-97 ส่วนอื่นจะประกอบด้วยแร่ธาตุต่างๆ
ประโยชน์ของuี้เถ้าแกลบ
1.uี้เถ้าแกลบดำ
นำมาเป็นวัสดุปรับปรุงดินเพื่อช่วยเพิ่มความร่วนซุย เพิ่มแร่ธาตุ ดินอุ้มน้ำได้ดี รวมดึงนิยมนำมาเป็นวัสดุปลูกผสมกับดินสำหรับการปลูกพืชในกระถาง ใช้เป็นตัวดูดซับในกระบวนการบำ บั ดน้ำเสีย บำบั ด ก๊าซเสียสำหรับดูดซับสารต่างๆ
2.แกลบเทา
นิยมนำมาเป็นวัสดุปรับปรุงดิน และผสมดินเป็นวัสดุปลูกสำหรับการปลูกพืชในกระถาง
3.แกลบขาว
1.ใช้เป็นวัตถุดิบการการผลิตซิลิกา
2.ใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตแก้ว ผลิตภัณฑ์จากแก้ว
3.ใช้เป็นส่วนผสมของอิฐก่อสร้าง เนื่องจากสามารถทนต่อความร้อนได้ดีมากกว่า 1000 องศาเซลเซียส
4.ใช้เป็นส่วนผสมของการผลิตปูนซีเมนต์
5.ใช้เป็นวัสดุปรับปรุงดิน หรือผสมดินเป็นวัสดุปลูกพืชหรือเพาะชำ ทั้งนี้ไม่ควรใส่แกลบขาวเป็นส่วนผสมมาก เพราะแกลบขาวส่วนมากจะเป็นuี้เถ้าหรือเถ้าแร่ธาตุ เมื่อได้รับความชื้นหรือมีน้ำจะทำให้โดยรอบมีความเป็นกรดเพิ่มขึ้น การใส่uี้เถ้าแกลบขาวในระยะกล้าไม้จำนวนมาก มักทำให้ต้นกล้าเหี่ยวทันที
วิธีทำแกลบดำ
1.ขุดหลุมเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัสหรือวงกลมเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 เมตร สูง 50 ซม. ตามปริมาณการเ w าหรืออาจก่ออิฐขึ้นสูงล้อมรอบ
2.ตั้งฐานก่อกองไฟตรงกลางจนไฟลุกไหม้เป็นถ่านแดง
3.นำถังน้ำมันเจาะก้นที่ไม่ใช้แล้วหรือท่อโลหะวางครอบกองไฟ
4.นำแกลบเทกองรอบถังหรือท่อโลหะที่ครอบกองไฟให้ท่วมสูงตามระดับของบ่อ
5.หลังจากปฏิบัติตามวิธีข้างต้น แกลบจะเริ่มเ w าไหม้อย่ างช้าโดยไม่ลุกเป็นเปลวไฟจนแกลบบริเวณด้านนอกมีลักษณะไหม้ดำทั้งหมด
6.ทำการเกลี่ย และฉีดพรมด้วยน้ำจนไฟดับสนิท และแกลบเย็นตัว
การเ w าแกลบดำ
ทั้งนี้ขณะเ w าควรระวังในเรื่องเปลวไฟที่อาจเกิดขึ้น เพราะหากเกิดเปลวไฟจะทำให้แกลบเ w าไ ห ม้สมบูรณ์กลายเป็นีuี้เถ้าขาว
สำหรับการเ w าแกลบขาวอาจใช้วิธีในลักษณะเตาในลักษณะเดียวกัน แต่อาจต้องต่อท่อเพื่อให้อากาศหรือคอยเกลี่ยให้แกลบมีการลุกไ ห ม้อย่ างต่อเนื่อง
แหล่งที่มา https://puechkaset.com